جراحی فک بالا و پایین Maxillary surgery جراحی است که به منظور اصلاح عدم تقارن و ناهنجاریهای فک بالا و پایینی انجام میشود. ناهنجاریهای فکی میتوانند مشکلات بسیاری ایجاد کنند از جمله عدم قرار گیری دندانهای فک بالا و پایین روی هم به شکل مناسب، نامرتبی و شلوغی دندانها، انسداد راه هوایی و عدم تقارن و بدشکلی صورت. اغلب بیماران به این دلیل عمل جراحی فک را انجام میدهند که به این نتیجه میرسند که بدون انجام جراحی فک و تنها با کمک ارتودنسی، ناهنجاری فک و مشکلات دندانی آنها برطرف نمی شود. برای انجام جراحی فک لازم است که متخصص جراحی فک و صورت و متخصص ارتودنسی با یکدیگر تعامل و ارتباط موثری داشته باشند.
آیا ارتودنسی پیش نیاز جراحی فک Maxillofacial Surgery است؟
بسیاری از مشکلات ناحیه فک با ارتودنسی و بدون جراحی فک قابل درمان است ولی هنگامی که ناهنجاری شدیدی در فک وجود داشته باشد و یا عدم هماهنگی ابعاد اجزای استخوانی و اسکلتی صورت وجود داشته باشد و یا بیمار در سن مناسب مراجعه ننماید ممکن است نیازمند جراحی فک و صورت باشد. به عبارت دیگر بیمار نیاز به ارتودنسی و جراحی فک با هم دارد و درمان ارتودنسی پیش نیاز جراحی فک میباشد. برخی از این مشکلات اگر بیمار در سن مناسب مراجعه نکند و نیاز به جراحی فک داشته باشد شامل موارد زیر است: جلو بودن فک پایین لینک به مقاله جراحی فک و ارتودنسی Jaw and orthodontic surgery , عقب بودن شدید فک پایین, عدم وجود چانه, مشاهده شدن لثه به مقدار زیاد هنگام لبخند زدن لینک به مقاله جراحی فک و ارتودنسی, تنگی شدید فک بالا و عوارض ناشی از ضربه به فک وصورت.
مطالب مرتبط: درد بعد از جراحی فک Pain after jaw surgery
مطالب مرتبط: مراقبت های بعد از عمل جراحی فک Post-jaw care
مطالب مرتبط: آیا جراحی فک شامل بیمه میشود؟ Does jaw surgery include insurance?
مطالب مرتبط: اقدامات قبل از جراحی فک Pre-jaw surgery
مطالب مرتبط: ورم صورت بعد از جراحی فک Pain after jaw surgery
متقاضیان مناسب برای جراحی فک Maxillofacial Surgery چه کسانی هستند؟
اغلب بیمارانی که عمل جراحی فک را انجام میدهند، خودشان از قبل از مشکل فکی که دارند آگاه هستند اما در برخی از موارد بیماران از روشهای درمانی که برای این مشکلات وجود دارند، آگاهی ندارند. برخی دیگر از بیماران نیز تصور میکنند که این عمل جرای بسیار تهاجمی و خطرناک است و بنابراین تنها برای اختلالات بسیار شدید و وخیم انجام میشود و نه برای مشکلات و ناهنجاریهای خفیف. استخوان فک نیز مانند سایر اعضای بدن طی دوران کودکی و نوجوانی رشد میکند و شکل میگیرد اما احتمال آن وجود دارد که این رشد به شکل مناسب کامل نشود و در فکها عدم تقارن ایجاد شود. علل مختلفی میتوانند موجب کوچک شدن یا بزرگ شدن بیش از حد فک یا عدم تقارن آن شوند. در زمانی که پزشک میخواهد برای برنامهی درمانی بیمار تصمیم بگیرد، توجه به علت اصلی بروز ناهنجاری بسیار مهم است. علل احتمالی ناهنجاریهای فک عبارتند از:
سابقه آسیب دیدگی فک و صورت
رشد زیاد و تکثیر سلولی بیش از حد در یک ناحیه خاص از فک به علت نامشخص
تومور (توده) و سایر علل
انواع جراحی فک Maxillofacial Surgery
جراحی فک بالا
در صورتی که قرار است شما جراحی فک انجام دهید، متخصص جراحی فک و متخصص ارتودنسی شما باید با یکدیگر تعامل داشته باشند و با همکاری هم برنامه درمانی مناسبی برای شما تدوین کنند. عمل جراحی فک تحت بیهوشی عمومی انجام میشود تا شما در حین جراحی هیچ دردی را حس نکنید و هیچ حرکتی نیز نداشته باشید. در حین جراحی، برای فیکس کردن فک در جای خود از پیچ و پلاک استفاده میشود و این وسایل بعدا از استخوان خارج نمی شوند و تا همیشه در فک باقی میمانند.
انجام جراحی فک Maxillofacial Surgery معمولا ۱ تا ۳ ساعت طول میکشد و به اعمال بیهوشی عمومی نیاز دارد که بیهوشی عمومی نیز خطرات خاص مربوط به خود را دارد. عوارض جراحی عبارتند از درد، تورم، خونریزی، عفونت و واکنش شدید بدن به مواد بیحسی. طی جراحیهای گسترده تر ممکن است به لثهها یا استخوانهای ماور فک آسیب وارد شود و مادهی بیهوشی نیز میتواند موجب بیحسی بلند مدت در این ناحیه شود. شما بعد از جراحی یک تا دو روز در بیمارستان بستری خواهید بود و بعد از آن باید تا شش هفته در خانه استراحت کنید. در دوران بهبودی در خانه حتما از دستورات پزشک در مورد مراقبتهای بعد از عمل، پیروی کنید.
در بسیاری از موارد، دندانهای بیمار به خوبی روی هم قرار نمی گیرند. علت این موضوع در همهی مواردف نامرتبی دندانها نیست بلکه در برخی از مواردف اختلالات فکی است و در واقع این فک بالایی و پایینی هستند که به خوبی روی هم قرار نمی گیرند. موقعیت نا صحیح فکها میتواند موجب شود که فک بالایی عقب تر یا جلوتر از فک پایینی باشد. این موضوع هم به لحاظ ظاهری در چهره فرد تاثیر میگذارد و هم میتواند در عملکرد فک و دندانها اثر داشته باشد و مشکلات دیگری مانند درد فک، سردرد و فرسایش دندانها را ایجاد کند. انجام جراحی فک تمامی این مشکلات را برطرف میکند و علاوه بر پیشگیری از بروز درد فک و فرسایش دندانها و بهبود عملکرد دندانهاف موجب میشود که شخص اعتماد به نفس پیدا کرده و از ظاهر خود رضایت داشته باشد. در حدود ۱۵ درصد از بیمارانی که درمان ارتودنسی را انجام میدهندف به نحوی میتوانند از مزایای جراحی فک بهره مند شوند.
در گذشته بعد از انجام جراحی فک، دندانهای فک بالایی و پایینی با سیم به هم فیکس میشدند تا زمانی که استخوان فک کاملا بهبود پیدا کند. امروزه دیگر نیازی به این کار نیست و پیششرفتهای زیادی در این زمینه صورت گرفته است. امروزه از بریسهای ارتودنسی به عنوان یک تکیه گاه در حین جراحی فک و در دوره ریکاوری استفاده میشود.
در حین جراحی
به جای آن که بلافاصله بعد از جراحی، فک بیمار با سیم به هم بسته شودف از تعدادی کش لاستیکی که به دور بریسها میافتد برای نگه داشتن فک در سر جای خود استفاده میشود.
تا زمانی که فک به طور کامل بهبود پیدا کند، بریسها همچنان باید روی دندان باشند. دندانها باید دریت در محل دقیق خودشان در استخوان فک باشند. بعد از برداشتن بریسها، لازم است که بیمار از یک پلاک متحرک استفاده کند تا دندانهایش در موقعیت جدید خود ثابت بمانند و حرکت نکنند.
چه زمانی باید عمل جراحی فک Maxillofacial Surgery انجام شود؟
جراحی فک معمولا همراه با درمان ارتودنسی انجام میشود. البته با توجه به سن بیمار ممکن ات استثناهایی وجود داشه باشد. انجام جراحی فک قبل از تکمیل شدن رشد فک، توصیه نمی شود. کامل شدن رشد فکی در دختران معمولا بین ۱۴ تا ۱۶ سالگی و در پسران بین ۱۷ تا ۲۱ سالگی است.
عمل جراحی فک باید توسط متخصص جراحی فک انجام شود. متخصصین جراحی فک و دهان، آموزشهای بسیار گسترده ای در زمینه درمان مشکلا مربوط به بافتهای نرم و سخت دهان، صورت و فک دیده اند. علاوه بر گذراندن دوره تخصص در دانشگاهف این پزشکان باید دورهی رزیدنتی و اموزشی چهارساله را در بیمارستان بگذرانند و آموزشهای عملی دیگری مانند اصول اقدامات اورژانس، جراحی عمومی و بیهوشی را ببینند.
مطالب مرتبط: درد بعد از جراحی فک Pain after jaw surgery
مطالب مرتبط: جراحی فک بالا و پایین Maxillary surgery
مطالب مرتبط: جراحی فک و ارتودنسی Jaw and orthodontic surgery
جراحی فک Maxillofacial Surgery
مطالب مرتبط: عوارض جراحی فک و صورت چیست What are the complications of maxillofacial surgery?
مطالب مرتبط: درد بعد از جراحی فک Pain after jaw surgery
مطالب مرتبط: مراقبت های بعد از عمل جراحی فک Post-jaw care
مطالب مرتبط: آیا جراحی فک شامل بیمه میشود؟ Does jaw surgery include insurance?
مطالب مرتبط: اقدامات قبل از جراحی فک Pre-jaw surgery
مطالب مرتبط: ورم صورت بعد از جراحی فک Pain after jaw surgery
مطالب مرتبط: عوارض جراحی فک بالا