###جراحی فک یا ارتوگناتیک چیست ؟

جراحی فک Maxillofacial Surgery یا ارتوگناتیک عملی است که برای اصلاح ناهنجاری های فکی انجام می گیرد.

اصطلاح “ارتوگناتیک“ از کلمه ی یونانی “orthos” به معنای صاف کردن و “gnathic” به معنای فک می باشد. از این رو اصطلاح ارتوگناتیک به معنای “صاف کردن فک” می باشد.در دنیای پزشکی امروز این اصطلاح به طور مشخصی در مورد درمان به وسیله ی جراحی با هدف صاف کردن و تنظیم مجدد فک صحبت می کند.

بسیاری از شما حداقل یک یا دو نفر را می شناسید که جراحی فک Maxillofacial Surgery را انجام داده اند.

او ممکن است به شما گفته باشد که فک او ثابت شده است و یا ممکن است گفته باشد که فک او را برای جراحی شکسته اند. در این لحظه شما ممکن است از خود بپرسید که چرا این شخص خود را در معرض این جراحی بی رحمانه قرار داده و انقدر خجالتی بوده که نتوانسته است سوال کند.

در این بخش ،ما به شما یک دید کلی از آن چیزی که دوستانتان تعریف کرده اند ارائه می دهیم.

در چه صورت ممکن است به جراحی فک Maxillofacial Surgery نیاز داشته باشم؟

نقایص مادرزادی
درد مزمن فک یا درد مزمن مفصل فک (TMJ)
تنفس دهانی غیر ارادی
ناتوانی در روی هم آوردن لب ها بدون فشار
ضربه و آسیب به فک یا صورت
اوپن بایت (فاصله ی بین دندان های بالا و پایین وقتی که دهان بسته است)
فک بیرون زده
عقب رفتگی فک پایین و چانه
تومور فکی و آسیب شناسی موثر بر روی فک
عدم تقارن صورت از روبرو و پهلو
ناراحتی در جویدن و گاز زدن
آپنه ی انسدادی خواب،این مشکل به وسیله ی مشکلات تنفسی هنگام خواب تشخیص داده می شود به عنوان مثال خر و پف یا خرناس کشیدن هنگام خواب
ساییده شدن بیش از حد دندانها
خشک شدن دهان ناشی از تنفس دهانی مزمن

مطالب مرتبط: جراحی فک و بینی همزمان Surgery of the jaw and nose simultaneously

چه کسی کاندید خوبی برای جراحی فک بالا Maxillary surgery می باشد؟

بیشتر کسانی که جراحی فک انجام داده اند بیمارانی بودند که قبل از تشخیص از مشکل خود آگاهی داشتند.اما همین بیماران ممکن است از گزینه های در دسترس و راه های درمانی برای درمان مشکل فعلی خود آگاهی نداشته باشند.علاوه بر آن ممکن است گمراه شده باشند و فکر کنند که این درمان بی رحمانه است و فقط برای بدترین شرایط باید استفاده شود .

مطالب مرتبط: عوارض جراحی فک Complications of jaw surgery

چطور ما برای جراحی فک کاندید می شویم؟

همانطور که فک ما از طریق رشد و نمو عادی بالغ می شود ،این امکان وجود دارد که فرآیند رشد فک متوقف شود و یا زودتر از موقع تکامل پیدا کند و عملکرد و ظاهری نامناسب بر جای بگذارد. دلایل متعددی وجود دارد که می تواند باعث عدم هماهنگی در عملکرد فک و ظاهر نامناسب آن بشود.دلیل این عدم هماهنگی و عدم تناسب معمولا هنگامی اهمیت پیدا می کند که شما یک برنامه ی درمانی نهایی برای خود تعیین کنید. دلایل این عدم هماهنگی و عدم تناسب می تواند جزو موارد زیر باشد:

حالت رشد نامطلوب ژنتیکی (شایع ترین دلیل)
سابقه ی آسیب قبلی
فعالیتی غیرطبیعی از مرکز رشد با دلیلی ناشناخته (به عنوان مثال در منطقه TMJ)TMJ به معنای مفصل فک می باشد که دقیقا روبروی کانال گوش قرار گرفته است و استخوان فک را به جمجمه وصل می کند))
تومور یا آسیب شناسی دیگر

خوشبختانه، بیشتر عدم تناسبی که در فک ایجاد می شود به دلیل رشد نامطلوب وابسته به ژنتیک می باشد. در نتیجه بیشتر برنامه های درمانی برای بازگشت تناسب صورت و بازگشت عملکرد متعادل آن جهت دار شده است.

مطالب مرتبط: هزینه جراحی فک و صورت Cost of maxillofacial surgery

سه مورد از شایع ترین حالت های نامناسب رشد ، در اشکال زیر نشان داده شده است .

نا هنجاری های فک

جراحی فک Maxillofacial Surgery چگونه انجام می شود؟

آمادگی برای جراحی فک کاهش ورم صورت بعد از جراحی فک Pain after jaw surgeryمعمولا نیاز به یک دوره ی مقدماتی ۹ تا ۱۴ ماهه برای درمان ارتودنسی خواهد داشت و این نکته باید تاکید شود که متخصص ارتودنسی جزء جدایی ناپذیر برای یک درمان موفقیت آمیز است.ابزارهای ارتودنسی دندان قبل از جراحی برداشته نمی شوند و در واقع در طول فرآیند جراحی به جراح کمک می کنند.علاوه بر این یک دوره ی ارتودنسی بعد از جراحی نیز وجود دارد که برای افراد مختلف متفاوت است .قبل از جراحی از سر و صورت بیمار رادیو گرافی استاندارد گرفته می شود تا جهت و میزان تغییر کاملا مشخص شود و سپس جراحی که باید روی فک بیمار انجام شود ابتدا روی نمونه ای که از قبل شبیه سازی شده است انجام می شود تا نتیجه ی آن مشخص شود و بعد از مشخص شدن نتیجه عمل جراحی اصلی انجام می شود. جراحی ارتوگناتیک فرآیندی است که معمولا در بیمارستان انجام می شود و نیاز است حدودا ۱ روز پس از جراحی در بیمارستان بستری باشید.

مراقبت های بعد از جراحی فک پایین Post-jaw care

امروزه پیشرفت تکنولوژی این امکان را به وجود آورده است که عمل جراحی فک از داخل دهان انجام شود در نتیجه جای زخمی بر جای نخواهد ماند.

در گذشته افرادی که عمل جراحی فک Maxillofacial Surgery را انجام می دادند معمولا به مدت ۷ هفته دندان هایشان با سیم بسته می شد تا استخوان ها جوش بخورند ، در این مدت بیماران نمی توانستند دهانشان را باز کنند.

اگر با بیماران چند دهه ی قبل صحبت کرده باشید متوجه می شوید که یکی از بزرگترین ناراحتی های آنها بعد از عمل جراحی فک و چانه Maxillofacial Surgery ،بسته شده دندان هایشان با سیم بوده است و آنها مجبور بودند این کار را انجام بدهند. اما امروزه بسته شدن دندان به وسیله سیم به ندرت انجام می شود.

مطالب مرتبط: تورم بعد از جراحی فک Pain after jaw surgery

در روش های جراحی نوین برای ثابت نگهداشتن فک از پیچ و پلیت هایی استفاده می شود که به بیماران این امکان را می دهد که بتوانند تقریبا بلافاصله بعد از عمل حرکات فک خود را دوباره از سر بگیرند به عنوان مثال صحبت کردن خمیازه کشیدن و سرفه کردن. تنها کاری که از بیماران بعد از عمل ارتوگناتیک خواسته می شود و تقریبا بین همه ی بیماران مشترک است این است که در رژیم غذایی خود به مدت حداقل ۶ هفته فقط غذاهای نرم و آبکی (مانند پوره ی سیب زمینی ،تخم مرغ نیمرو ، سوپ و … ) را بگنجانند تا بهبود استخوان های فک بدون فشار انجام شود.

مطالب مرتبط: عوارض جراحی فک و صورت What are the complications of maxillofacial surgery?